A dolgok állásáról (hu) / Tiel la mondo iras (eo)

Arról, hogy...
- a dolgok nem egészen olyanok, mint voltak - és mint ahogy azt elképzeltem ("és már azt sem bánom / hogy nincsen semmi úgy / ahogy elképzeltem");
- ezek a gyerekek nem olyanok, és ezért az "iskola" sem;
- miként is érint mindez meg az ittlét engem.

Pri tio, ke...
- la aferoj ne tute tiel aspektas, kiel antaŭe - kaj kiel mi imagis ilin;
- tiuj infanoj estas malsamaj, do ankaŭ la "lernejo";
- kiel min tuŝas tio ĉio kaj la loĝado en Sammatz. 


(eo sube)

Amikor a héten egy kedves barátom arról kérdezett, milyen a suli, valami olyat válaszoltam neki, hogy a rendes iskola még nem kezdődött el, de olyan tulajdonképp nem is lesz. És ez tényleg valahogy így van.

A gyerekek, akikkel tanulok,* már egy ideje nem járnak iskolába. Azért nem, mert olyan családi háttér és tapasztalatok vannak mögöttük, ami nem épp az érzelmi stabilitás irányába terelte őket. Ugyanaz a tizenegy éves kisfiú, aki egyik nap azt kérdezte: "Ugye, csak azért dolgozol itt, mert én itt vagyok?", másnap simán perverznek titulál, amikor megfogod a vállát, hogy megakadályozz egy valószínű verekedést.  Aki az egyik pillanatban lelkesen püföli egy társát, az tíz perccel később nyugodtan be tud számolni róla, hogy azért csinálta, mert sok a stressz, mert a következő nap hazautazik, és az ilyesmi nála normális, nem tudsz ellene tenni. [a valósággal való egyezés nem véletlen]

És mindezek után mégsem tudok haragudni vagy feldühödni, mert azért ezt már tapasztaltam korábban is, ha nem is ilyen dózisban, és tudom, hogy mi szól belőle nekem - és mi nem. Inkább szomorú ez, mint bármi más - csak a reménykedés marad, hogy idővel azért javul majd a helyzet, és hogy ehhez a jelenlétemmel, törődésemmel, a személyiségemmel én is hozzá tudok járulni. Ennek a reménynek pedig azért van alapja: a tanított srácok egyikét ismertem egy évvel korábbról, és rögtön az új "első benyomásom" az volt, hogy "váó, mennyivel nyugodtabb és kiegyensúlyozottabb, mi történt?!" Ha nem is értek itt mindennel egyet, azt látom, hogy ez a hely és a nevelők jót tesznek a gyerekeknek.

Visszatérve a tanítási helyzethez: szóval ebből kell kiindulni. Meg abból, hogy már régóta nem járnak iskolába, és nem szeretik. És nehezen olvasnak, írni pedig épp most (megint) tanulnak. Szerencsére ez utóbbiért (és a matekért) nem én vagyok a felelős: hetente háromszor jön egy tanítónő egy közeli állami suliból, aki 45 percet foglalkozik velük, külön-külön.

A délelőttök többi részében viszont rajtam meg a diákokon múlik, hogy mit csinálunk. Eddig elég laza napok voltak: játék, egy kis munka az istállóban, séta az egyik helyi kutyájával, tízórai, meg némi "iskola": egy kis angol ismétlét, festés. Ez utóbbi nekem is nagyon izgalmas, új tapasztalat: vízfesték vizes lapra. A terv az, hogy ezzel az első epochával** egy kicsit a saját érzéseikhez is közelebb kerülnek a srácok, ill. ahhoz, hogy mi is a szerepe a színeknek, formáknak, a vonalvezetésnek.

Azt hiszem, ennyi elég a suliról ahhoz, hogy látható legyen: azért lesz itt kihívás bőven, és a felkészüléssel töltött órák száma biztos meghaladja majd a munkaidőmből ráfordítható (heti 10 órás) keretet. A részletekről majd úgyis beszámolok később, ahogy alakulnak a keretek.

Amit még úgy egyébként csinálok: szombatonként a kisüzemi konyhában, heti két nap pedig még három órát a kertben dolgozom. (Elvileg. A héten a kert helyett a pékségbe meg az istállókhoz osztottak, de egyiket se bántam.) És persze élek: esti futások az Elbához és vissza, rajzolok, olvasok...

És "együttlakom": saját szobában, de két kisiskolás gyerekkel, öt kamasszal meg egy felnőttel egy fedél alatt. Ami nagyon érdekes, új tapasztalat. Már önmagában is (milyen kényelmes ennyi gyerekkel megismerkedni anélkül, hogy tanár vagy nevelő vagy szülő lennék! :P), de hát persze azért is, mert ők se a könnyű gyerekkoruk miatt kerültek ide. Amiből valahogy az következik, hogy sok a kiabálás: a nevelők velük és fordítva, a gyerekek egymás között, és néha repül a berendezés... Ehhez egyáltalán nem vagyok hozzászokva, én az a típus vagyok, akinek szó szerint meg kellett tanulnia (meg kellett tanítania magának), hogyan lehet a kiabálással csökkenteni a belső feszültséget. De mással kiabálni, az megint egy másik dolog, amire (még?) nem igazán vagyok képes, és nem is szeretném megtanulni.

Az én válaszom erre a helyzetre (a saját  tehetetlenségérzetemre) az volt, hogy bekéredzkedtem az e heti Kummerkiste ["bánatláda"] nevezetű esti beszélgetőkörbe, és röviden elmontam a nagyobb kamaszoknak meg a fő nevelőknek, akik ilyenkor jelen vannak, hogy hogyan érint engem mindez. Eléggé zavarban voltam, és kicsit nevetségesnek éreztem a felajánlott segítséget ("nem tudom, hogy tudok-e bárhogy segíteni, de elég jó hallgatóság vagyok"), de a dolog működni tűnt. A srácok és lányok nemcsak megtapsoltak, hanem utána rám is szóltak, mikor felálltam, hogy maradjak még - vagyis nyugodtan hallgassam meg az ő problémáikat is. Ezt nagyon nagy megtiszteltetés és sok bizalom számomra, nagyon jól esik. :) ***


* Ezt a legkomolyabban mondom, ebben most teljesen egyet értek most Rudolf Steinerrel, a Waldorf-ped atyjával: ha jó az oktatás, akkor a tanár tanulja a legtöbbet. Legalábbis az esetemben ez biztos igaz, hiszen olyan tárgyakat tanítok, amikhez nem nagyon értek. És bár ez azért vet fel bennem szakmai kérdéseket, azt is látom, hogy mennyire fontos a személyes kapcsolat ezeknek a srácoknak... és látom, hogy tudunk kapcsolódni egymáshoz. Ha az iskola célja, hogy a lehető legkevesebbet ártson, akkor elég jó úton vagyunk, azt hiszem.

** A Waldorf-iskolákban (is) szokásos tanítási egység: néhány hétig tartó tantárgy, ami intenzív elmélyülést tesz lehetővé. Az epochák általában egy két órás délelőtti blokkot jelentenek, más tárgyak at pedig, mint pl. az idegen nyelvet, a szokásos 45 perces órarendi keretben tanítanak.

***  Éljen az EMK! (erőszakmentes kommunikáció, ismerkedés vele pl. itt)

ooooooo

Kiam kara amiko ĉi-semajne demandis min, kielas la lernejo, mi respondis ion kiel "la kutima lernado ankoraŭ ne komenciĝis, sed fakte ĝi neniam komenciĝos". Kaj tio estas vere iel tiel.

La infanoj, kun kiuj mi lernas,* jam de kelka tempo ne vizitas lernejon. Tial ne, ĉar ilia familio kaj vivsperton ne vere subtenas, ke oni iĝu emocie stabila. La sama, dekunu jara knabeto, kiu iun tagon demandis min: "mi laboras ĉi tie nur pro mi, ĉu?", la sekvan tagon senprobleme nomas min perversa, ĉar mi tuŝis lian ŝultron por eviti verŝajnan batalon inter la du lernantoj. La knabo, kiu en iu momento entuziasme batas sian samaĝulon, post dek minutoj trankvile povas klarigi al vi, ke li iĝis agresema pro la tro da streĉo, kiun kaŭzas lia sekvonttaga rehejmiĝo, kaj tio estas ĉe li normala, vi ne povas agi iel ajn kontraŭ ĝi. [la simileco al la realaj okazaĵoj ne hazardas]

Kaj malgraŭ ĉio ĉi mi ne vere kapablas koleri kontraŭ ili, ĉar mi jam iom spertis tiaĵojn, eĉ se je malplia semajna kvanto, kaj mi konscias pri tio, kio el la okazaĵoj koncernas min - kaj kio temas pri io tute alia. La afero estas pleje malĝoj(ig)a, ol io alia - restas nur la esperado, ke la situacio iam iom pliboniĝos, kaj ke mi povas per mia ĉeesto, zorgemo kaj personeco iom helpi tiun ŝanĝon. Tiu espero havas ian bazon: unu el miaj du lernantoj mi jam konis iom, el mia volontula tempo, kaj tuj re-vidante lin mia nova "unua impreso" estis: vao, kiom pli trankvila kaj pli bone ekvilibrita li ŝajnas, kio okazis?!" Eĉ se mi ne konsentas pri ĉio en la infanhejmo, mi vidas, ke tiu loko kaj la kunlaborantoj bonan efikon havas al la infanoj.

Revenante al la lerneja situacio: do je tiu bazo oni kalkulu. Kaj je tio, ke la infanoj jam de longa tempo ne vizitis lernejon, kaj tute ne ŝatas ĝin. Kaj ili malfacile legas, la skribadon ili estas nun (re)lernantaj. Feliĉe pri tiu ĉi lasta (kaj pri kalkulado) ne mi respondecas: ĉiusemajne tri foje venas instruistino el proksima ŝtata lernejo, kiu po 45 minutojn okupiĝas pri ili.

Tamen tio, kio okazu en la resto de la antaŭtagmezoj, dependas de mi kaj la lernantoj. Ĝis nun niaj tagoj estis sufiĉe malstreĉaj: ludoj, iom da laboro ĉe la ĉevaloj, promeno kun hundo de iu lokulo, manĝeto, kaj iom da "lernejo": eta ripeto de anglaĵoj, pentrado. Ĉi-lasta estis ankaŭ por mi tre interesa, nova sperto: akvofarboj sur akvan paperon. La plano estas, ke per tiu ĉi unua epoĥo** la knaboj alproksimiĝos iom ankaŭ al siaj sentoj, kaj al kompreno de tio, kiuin rolon la koloroj, formoj kaj linioj havas.

Mi kredas, ke tio sufiĉas pri la lernejo por vidigi: estas multaj defioj antaŭ mi, kaj la tempo pasigota per prepariĝo certe superos tiujn laborhorojn (po 10 semajne), kiujn mi por tiu celo havas. Pri pliaj detaloj mi skribu, kiam ili jam pli klaros.

Kion mi ankoraŭ faras: ĉiu sabate mi laboras en kuirejo (kuirante por ĉiuj: ĉ. 100 personoj), plus du posttagmeze po tri horojn mi pasigas per ĝardenaj laboroj. (Teorie. Ĉi-semajne anstataŭ ĝardeno mi laboris en la bakejo kaj ĉe la bestoj, sed neniun ŝanĝon mi kontraŭis.) Kaj kompreneble mi klopodas vivi: vesperaj kuradoj al la Elbo kaj reen, desegnado, legado...

Kaj kunvivado: en propra ĉambro, sed en etaĝo kun du bazlernejaj infanoj, kvin adoleskuloj kaj unu plenkreskulo. Kio estas tre interesa, nova sperto. Jam mem tiu situacio (kiom komforta estas konatiĝi kun tiom da infanoj sen esti instruisto, prizorganto aŭ gepatro! :P), sed kompreneble ankaŭ tial, ĉar nek tiuj infanoj ekloĝis ĉi tie pro sia facilaj infanjaroj. Tio rezultas, ke oftas la kriado: prizorgantoj al infanoj kaj inverse, la infanoj inter si, kaj foje mebloj flugas tra la ejo... Mi tute ne kutimas je tio, mi estas tiu persono, kiu laŭvorte devis lerni (instrui al si mem), kiel eblas per kriado malpliigi la internan streĉon. Sed krii al alia homo, tio estas alia afero, kion mi (ankoraŭ?) ne vere kapablas, kaj mi eĉ ne ŝatus lerni ĝin.

Mia reago al tiu ĉi situaco (al mia propra senhelpeco-sento) estis malsama: mi petis partopreni la Kummerkiste ["malĝojujo"] noman vesperan babilrondon, kaj mallonge mi rakontis al la partoprenantaj adoleskuloj kaj iliaj ĉefaj prizorgantoj, ke kiel mi sentas en tiuj kazoj. Mi estis sufiĉe konfuzita kaj malcerta, kaj mi iom eĉ taksis ridindan mian ofertitan helpon ("mi ne scias, ĉu mi iel ajn povas helpi, sed mi estas sufiĉe bona aŭskultanto"), sed la afero ŝajne funkciis. La geknaboj ne nur aplaŭdis min, sed eĉ invitis resti por la resto, t. e. aŭskulti iliajn problemojn. Tio estas granda fido kaj honoro por mi, mi tre ĝojis pri ĝi. :) ***



* Tion la plej sincere mi diras, kaj mi plene konsentas kun Rudolf Steiner, patro de la Waldorf-pedagogio: se la instruado bonas, la instruisto lernas la plej multon. Almenaŭ en mia kazo tio nun certe pravos, ja mi instruas studobjektojn, kies instruadon mi neniam studis. Kaj kvankam tio vekas en mi iom da faka dubo, mi ankaŭ vidas, kiom gravas la persona kontakto por tiuj knaboj... kaj mi vidas, ke ni povas konektiĝi. Se la celo de lernejo estas la kiel eble plej malgranda damaĝ(ig)o, kiam nia vojo ĝustas, mi kredas.

** (interalie) en la Waldorf-lernejo kutima kadro por studobjektoj: daŭras dum kelkaj semajnoj, kio ebligas intensan profundiĝon. La epoĥoj kutime estas du horaj, kaj aliaj studobjektoj, kiel ekz. la fremdaj lingvoj, instruiĝas laŭ la kutima 45 minuta lerneja kadro.

*** vivu la senperforta komunikado! (enkonduko al ĝi ekz. ĉi tie)